Psychologia dla Ciebie

Na specjalną prośbę jednej z moich czytelniczek rozpoczynam serię artykułów o mobbingu. Jest to temat bardzo obszerny, dlatego zdecydowałam się podzielić go na kilka części.   W moich notatkach będę chciała przedstawić mobbing od strony psychologicznej.

Dzisiaj chciałabym zacząć od rzeczy podstawowej, wstępu – czym tak właściwie jest mobbing?

Mobbing (inaczej terror psychiczny)  jest zjawiskiem występującym w pracy. Aby odróżnić mobbing od innych negatywnych zjawisk bierzemy pod uwagę:

1. Zachowania/ działania prześladowcy (mobbera)

• Przeciwko komu są skierowane?
• Jak często się powtarzają, jak długo trwają?
• Na czym polegają?
• Jaki jest ich cel?

2. Skutki odczuwane przez ofiarę

 

Ad.1 ZACHOWANIA/DZIAŁANIA MOBBERA

• Przeciwko komu skierowane są działania?

Przeciwko jednemu pracownikowi lub grupie osób.

Mobber wykorzystuje zależność osoby mobbingowanej. Może to być zależność służbowa, kiedy zatrudnienie pracownika zależy od przełożonego. W takiej sytuacji prześladować jest przełożony, a ofiarą podwładny. Zdarzają się również sytuacje mobbingu pracownika przez innego pracownika na równorzędnym stanowisku lub przełożonego przez podwładnego. W takich sytuacjach prześladowaca wykorzystuje swoją uprzywilejowaną pozycję w firmie (np. ze względu na posiadane znajomości) lub w grupie pracowniczej (np. posiadany autorytet).

• Jak często się powtarzają, jak długo trwają?

Przyjmuje się, że działanie zdarza się co najmniej raz w tygodniu (jest systematyczne) przez co najmniej pół roku (jest długotrwałe). W praktyce rozpatruje się to indywidualnie. Zdarzają się sytuacje, że nawet jednorazowe działanie nosi znamiona mobbingu.

• Na czym polegają?

Są wrogie i nieetyczne. Mobber ma negatywny stosunek do ofiary i chociaż nie zawsze jest to okazywane, to żadne zachowania pracownika nie zmieniają jego stosunku do niej. Prześladowca  kłamie, oszukuje, knuje intrygi, rozpowiada plotki, oszczerstwa.

Stosowane działania uderzają  w godność ofiary, jej osobowość lub integralność psychiczną bądź fizyczną.

Niemiecki psychiatra Heinz Leymann  wyróżnił listę 45 cech- kryteriów pozwalających rozpoznać mobbing. Nie wszystkie muszą wystąpić – wystarczy kilka z nich.

• Jaki jest ich cel?

Poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników – sprawienie aby inni pracownicy odsunęli się od ofiary, mieli o niej złą opinię. Prześladowca manipuluje, utrudnia lub fałszuje komunikację między pracownikami.

 

Ad. 2 SKUTKI DLA OFIARY:

Pod pływem mobbingu ofiary spychane są w sytuację bezradności i utraty możliwości obrony. Przemoc w pracy wpływa destrukcyjnie na wszystkie sfery funkcjonowania człowieka – poniżej kilka przykładowych:

• Skutki zdrowotne (bóle ciała, zaburzenia gastryczne, podwyższone ciśnienie krwi, zaburzenia jedzenia, bezsenność)
• Skutki psychologiczne (stany lękowe, nerwicowe, depresyjne, obniżenie samooceny)
• Skutki poznawcze (zaburzenia koncentracji, zapominanie, problemy z kreatywnością)
• Skutki społeczne (konflikty w rodzinie, pogorszenie relacji z bliskimi, niechęć do spotkań, kontaktów, apatia).

 

CO MOBBINGIEM NIE JEST?

W sytuacjach życia codziennego często mylimy mobbing z innymi niepożądanymi sytuacjami w miejscu pracy.

Pamiętajmy, że zwracanie uwagi przełożonego na błędy, uzasadniona krytyka, stawianie wymagań nie są mobbingiem.  Podobnie sprawa wygląda  ze sporadycznie występującymi nieporozumieniami, różnicą zdań między współpracownikami. Nadmiar i niezadowolenie z przydzielanych obowiązków, stres w pracy, czy pociąganie do odpowiedzialności porządkowej lub materialnej za nasze błędy również nie  zawiera się w tym pojęciu.

Aby mówić o mobbingu muszą wystąpić elementy, o których napisałam powyżej – m.in. określony czas trwania i częstotliwość wrogich i celowych działań, które wiążą się z negatywnymi skutkami u ofiary.

 

Proszę o komentarz, jeżeli uważasz, że temat jest przydatny i interesujący.  

Informacje o tym, jak mobbing się rozwija, jakie są jego skutki i jak sobie z nim radzić, będą się wtedy systematycznie pojawiać na moim blogu 🙂